ఒక అందమయిన అంతం
  ఏకకణ జీవులు, ఒకటి రెండవుతాయి. రెండు నాలుగవుతాయి. అట్లా పెరుగుతూ పోతుంటాయి. వాటికి చావులేదు.
  శరీరంలో అంగాల వ్యవస్థ మొదలవుతుంది. అక్కడే చావూ మొదలవుతుంది. తాము తినాలి, బతకాలి, కొనసాగాలి. తన జాతిని తిన్నా ఫరవాలేదు. బతకాలి ఇంకొకరిని చంపినా సరే తాము బతకాలి.
  మనిషికి అనవసరంగా, ఆలోచన ఉంది. మిగతావాళ్ళను చంపడానికి, తాను బతకడానికీ ఈ ఆలోచన ఎంత సహాయం చేస్తుందో? ఆ మిగతా వాళ్ళు తనను చంపితే? అమ్మో! ఇంకేమయినా ఉందా? మనం లేకున్నా తర్వాత ఈ ప్రసంగం ఉంటేనేం? పోతేనేం?
  అందరూ చావచ్చు. మనం చావకూడదు. మన అమ్మానాన్న అసలే చావగూడదు!
  మనం పుట్టిన మరుక్షణం నుంచే చావు మొదలవుతుంది. ఈ సంగతి ఎవరికీ నచ్చదు. ఎవరికీ అర్థం కాదు. మనిసి బతుకు కథకు, చావు ఒక అందమయిన అంతం. వద్దంటే అది ఆగదు! ఎప్పుడొస్తుందో తెలియదు. కనుకనే చావంటే అదొక అర్థంగాని విషయం!
  మరణం మనిషిని రకరకాలుగా తాకుతుంది. బుజ్జగిస్తుంది. బాధపెడుతుంది. బాధ నుండి విముక్తి వస్తుంది. కావలసిందల్లా మనం మరణం గురించి అర్థం చేసుకోవడమే!
  మరణం మొదట్లో అర్థం కాదు. మూడేళ్ళ వయసులో అప్పన్న 'పల్లెవాగు రైలు ప్రమాదం చూశాను. అక్కడ కొంతమందిని వరుసగా పడుకోబెట్టారు. వాళ్ళకేమయింది?' అని అడిగినట్లున్నాను! 'వారంతా చనిపోయారు' అని నాన్న జవాబు. నాకు అర్థం కాలేదు.
  ఆ తరువాత కొన్ని దినాలకే తాతయ్య పోయారు. నాకది చూచాయగా గుర్తుంది. కానీ అర్థం కాలేదు. ఒక వ్యక్తి అనారోగ్యం మొదలు ఎన్నో సమస్యలతో సతమతమవుతున్నాడు. ఆయన పోయాడు. 'అది మంచిదే గదా!' అనిపించింది. అదే మాట అన్నట్లున్నాను. అందరూ ఆశ్చర్యపోయారు. ఇటువంటివి మరెన్నో జరిగాయి. వివరాలు అవసరం లేదు.
  నాకు మరణమంటే గౌరవంతప్ప, భయంలేదు. ఈ సంగతి బాగా మనసునకు ఎక్కింది.
  కథలు రాయను అనుకుంటున్న రోజుల్లో వేదగిరి రాంబాబు గారి ప్రోత్సాహంతో అనువాద కథలు స్వాతి మాసపత్రికలో పదినెలల పాటు వచ్చాయి. బుర్ర నిండా మరణమే! మరెన్నో కథలున్నా, వరుసను ఆపాలనిపించింది.
  తరువాత కూడా మరణం గురించి చదవడం, ఆలోచన రావడం ఆగలేదు. సంకలనంలోని చివరి కథలు అందుకు ఉదాహరణలు. వాటికి ముందు వ్యాఖ్యానాలు లేవు. ప్రీతీష్‌నంది కథలో మరణం కనిపించదు. కానీ కథ మరణం గురించే.
  ఇన్నాళ్ళ తరువాత రాంబాబు గారి సంకల్పంగానే -ఈ కథలు సంకలనంగా వస్తున్నాయి. మరణాన్ని గౌరవించిన రచయితలలో పాలగుమ్మి పద్మరాజుగారి తరువాతే ఎవరయినా! వారి శతజయంతి సందర్భంగా, ఈ అక్షరనివాళి-నాకు కలిగిన గొప్ప గౌరవం!
  మనిషికి మరణం లేదు. గొప్ప మనిషికి మరణం అసలే లేదు. గొప్ప భావానికి మరణమనే ప్రశ్నే లేదు.
  మరణం అంతం కాదు. అది అందమయిన ప్రారంభం!
  -కె.బి.గోపాలమ్‌